قسمت دهم
ضبط وکال (آواز):
همه استودیوها صدای خواننده را ضبط می کنند و همه شنوندگان به آن دقت می کنند پس ضبط صدای خواننده نیازمند بهترین کیفیت کاری شماست. البته اگر دانش، تکنیک و دستگاه های مختلف را هم در اختیار داشته باشید ممکن است درهنگام تازه کار بودن از این کار چندان خوشتان نیاید. اما خوشبختانه چند نکته ساده وجود دارد که با رعایت کردن آنها هرکسی می تواند صدای خود را به طور قابل ملاحظه ای بهتر کند. در این قسمت از مقالات به این نکته ها می پردازیم
ابتدا
انتخاب میکروفن مناسب:
امروزه میکروفن های مناسب وکال با قیمت های به صرفه به بازار آمده اند. می توانید از بین میکروفن های پیشنهادی صدابرداران یکی را انتخاب کنید.
برای مشاهده انواع میکروفن ها کلیک کنید.
۵ اشتباه که صدای خواننده را خراب می کنند:
از بسیاری از جهات که بنگرید در می یابید که یک وکال خوب بسیار بیشتر از آنکه به تکنیک و تجهیزات بستگی داشته باشد به اشتباهات و مشکلات متداول را تکرار نکردن ربط دارد.
این ۵ اشتباه را می توان در ضبط های زیادی شنید:
۱ پ زدن ( پاپینگ)
خواننده صدای بعضی هجا ها را درست ادا نمی کند هجاهایی مثل پ، پا، ب، با و …. دلیل این مسئله، نکته عجیبی است که در بیان انسان وجود دارد، وقتی کسی ب یا پ را تلفظ می کند از دهانش یک توده هوا با فشار خارج می شود و یک صدای ضربه ای با فرکانس پایین به وجود می آورد که آنرا پاپینگ می نامند. خواننده می تواند مستقیما روبروی میکروفن قرار نگیرد تا صدای پ در محدوده جهت ضبط میکروفن نباشد اما بسیاری از خوانندگان این مسئله را رعایت نمی کنند. قبلا برایتان توضیح دادیم که روش دیگر مقابله با این مشکل استفاده از پاپ شیلد و پاپ فیلتر است. پاپ فیلتر علاوه بر آنکه با توری خود اجازه عبور به صداهای این گونه را نمی دهد (در حالیکه جلوی صداهای دیگر را نمی گیرد) یک فاصله بین خواننده و میکروفن می گذارد که خود باعث کاهش این مشکل می گردد.
۲- سیبیلانس
نکته عجیب دیگری که در مورد صدای انسان وجود دارد این است که وقتی حروف ف و س تلفظ می شوند، دهان یک توده هوای فشرده با فرکانسی بالا را بیرون می دهد که به سیبیلانس مشهور است. در مکالمات روزمره متوجه آن نمی شوید اما در ضبط صدا که دهان خواننده جلوی میکروفن قرار میگیرد این صدا به شکل ناهنجاری خود را نشان می دهد. اگر با یک میکروفن کاندنسر (که به سیبیلانس حساس تر است) جمله ای را ضبط کنید که چندین ف یا چندین س در آن وجود دارد و بعد به صدای ضبط شده گوش بدهید معنای سیبیلانس را بهتر درک می کنید چرا که با کمی دقت سوت آزار دهنده س ها را می شنوید.
برای از بین بردن این مشکل می توانید با نرم افزارهایی چون mult-band compressors… و De essers صدا را پالایش کنید اما راه موثرتر این است که از ابتدا از ضبط چنین صوتی جلوگیری کنید، درست مثل پاپینگ می توانید در زاویه مناسبی جلوی میکروفن قرار بگیرید (خواننده را قرار بدهید) و جلوی ضبط این صوت را بگیرید. روش دیگر٬ یک کلک ابتکاری به نام حقه مداد است. مثل شکل زیر:
یک مداد بردارید و با یک کش درست در مرکز میکروفن قرار بدهید. بدین ترتیب در هنگام ضبط ،آن توده های هوای فرکانس بالا به دو قسمت تقسیم و منحرف شده ،مشکل حل می گردد.
۳- اثر مجاورت:
به علت طراحی میکروفن های کاردیویید (که مشخصه جهتی مناسب برای ضبط وکال است) هر وقت منبع صدا در فاصله نزدیک به دیافراگم میکروفن قرار بگیرد (یکی دو اینچ) میکروفن پاسخ فرکانسی خود را تا حد قابل ملاحظه ای بالا می برد. هر چه منبع صوت نزدیک تر شود این افکت هم بیشتر می گردد. در بعضی سازها مثل گیتار آکوستیک این پدیده که به اثر مجاورت مشهور است می تواند با گرم تر کردن صدا مفید واقع شود اما در ضبط وکال مخصوصا وقتی خواننده ای کم تجربه به طور نا آگاهانه باعث به وجود آمدن اثر مجاورت میشود گوش دادن به این صدای دامنه کوتاه بم که گاه و بی گاه ظاهر و ناپدید می شود آزار دهنده خواهد بود.
اگر خواننده تان این مشکل را دارد این دو روش را به کار ببرید:
- از پاپ فیلتر استفاده کنید تا خواننده نتواند زیاد به میکروفن نزدیک شود و فاصله مناسب را رعایت کند.
- از میکروفن های تمام جهته استفاده کنید که به علت طراحیشان در برابر اثر مجاورت مصون هستند.
۴-مشکلات آکوستیکی اتاق ضبط:
همه چیز را هم که حرفه ای انجام دهید اگر اتاقتان آکوستیک سازی مناسبی نشده باشد وکال ضبط شده تان هم مناسب نخواهد بود و بدون وسایل مناسب برای آکوستیک سازی نمی توانید آکوستیک سازی مناسبی انجام دهید.
قسمت های قبل و تجهیزات پیشنهادی ما را مرور کنید و در باره آکوستیک سازی اتاقتان (طراحی، انتخاب تجهیزات مناسب و نصب آنها) با صدابرداران مشورت کنید.
اگر تجهیزات آکوستیکی شما ناقص است می توانید با فیلترهای بازتابنده (رفلکشن فیلتر) این ضعف را تا حد زیادی جبران کنید.
۵- صدای پا:
در بعضی از کف پوش ها هر صدای پایی به طور واضح و بلند بازتاب دارد و شنیده می شود. بعضی خواننده ها عادت دارند با پایشان ضرب بگیرند و این ضربه های پایشان با لرزاندن پایه میکروفن در صدای ضبط شده تاثیر بدی می گذارد. راه حل متداول برای این مشکل اضافه کردن یک شاک مونت(لرزه گیر) به میکروفن است (آنرا بین پایه و میکروفن قرار می دهند)
این قطعه یک جداسازی آکوستیکی بین میکروفن و پایه به وجود می آورد. می توانید هدفون بر گوشتان بگذارید جلوی میکروفن قدم بردارید و اگر صدای مزاحمی در آن شنیدید مطمئن شوید که به شاک مونت احتیاج دارید. همیشه در انتخاب شاک مونت دقت کنید که با میکروفنتان هماهنگ باشد (اکثر شاک مونت ها برای یک میکروفن خاص هستند) ترجیحاً از همان ابتدا میکروفنتان را با شاک مونت مناسبش خریداری کنید.
تکنیک های مواجهه با میکروفن:
در نقش متخصص ضبط باید هر کاری که می توانید برای بهبود کیفیت صدای خواننده انجام دهید. علاوه بر توانایی خوانندگی خواننده یک فاکتور مهم دیگر هم در کیفیت صدا وجود دارد، تکنیک های رفتار جلوی میکروفن. گاهی خواننده کم تجربه پشت میکروفن مضطرب شده و سرش را تکان می دهد و این ممکن است وکال خوب را خراب کند. در حالیکه خواننده با تجربه به طور آگاهانه و با هدف سرش را حرکت می دهد و این به طور قابل ملاحظه ای باعث بهبود صدایش می گردد.
این ۴ تکنیک رفتاری در بهبود صدای خواننده بسیار موثر هستند:
اول: کنترل هماهنگ بلندی صدا و فاصله از میکروفن
خواننده حرفه ای وقتی آرام و نرم می خواند به میکروفن نزدیک می شود و هرچه صدایش را بالاتر می برد از آن دورتر می گردد.
دوم: اجتناب از پاپینگ و سیبیلانس
با قرار گرفتن در زاویه و فاصله مناسب میکروفن از شکل گیری پاپینگ و سیبیلانس جلو گیری می شود.
سوم: استفاده آگاهانه از اثر مجاورت
با نزدیک شدن به میکروفن در قسمتهای نرم و آرام ترانه، خواننده می تواند حس زیبایی از گرمی و صمیمیت به تون صدایش ببخشد.
چهارم: کنترل کردن صدای نفس ها
با کنار بردن و چرخاندن سر در هنگام نفس کشیدن خواننده می تواند جلوی ضبط صدای ناخوشایند نفسش را بگیرد تا احتیاجی به از بین بردن آن در ویرایش موسیقی نباشد. فراتر از این خواننده حرفه ای می داند که چه زمانی با صدای نفسهایش (مثلا ً بازدمش) تاثیری خوب در وکال و موسیقی بگذارد.
اما چگونه این تکنیک ها و رفتارها را در خواننده تازه کار تقویت کنیم:
حقیقت این است که تعداد کمی از خوانندگان رفتار درستی با میکروفن در هنگام ضبط دارند. بر خلاف استودیوهای حرفه ای شما وقت زیادی برای اصلاح مشکلات صدای خواننده در مرحله ویرایش دارید پس زیاد سخت نگیرید و با تمرین زیاد این ۴ تکنیک سعی کنید توانایی خواندن خود یا دوستانتان را افزایش دهید.
اگر در حال ضبط صدای خواننده ای هستید که بد می خواند و صدای خوبی ندارد دقت داشته باشید که اعتماد به نفس او را پایین نیاورید و از او توقع بالایی نداشته باشید چرا که ممکن است خواندنش بدتر هم بشود. به او روحیه بدهید و نا امید نشوید.
استفاده از افکت ها در هنگام ضبط وکال:
بعضی از متخصصین ابتدا وکال را ضبط و سپس به سراغ افکت ها می روند اما بعضی هم پیشاپیش افکت هایی را آماده می کنند و در هنگام ضبط از آنها استفاده می کنند چرا که خیلی از خوانندگان اعتقاد دارند کمی ریورب به آنها کمک می کند روی تون بخوانند. خیلی از خوانندگان هم فقط حس می کنند که با اضافه کردن افکت صدایشان بهتر می شود و این خوب است چرا؟ همانطور که گفتیم خواننده ای که اعتماد به نفس بالایی دارد از خواننده بی روحیه بسیار بهتر است. اما نکته منفی هم این است که با اضافه کردن ریورب ودیگر افکت ها ممکن است خواننده فریب بخورد و قدرت خواندنش را بالاتربپندارد و هر چه افکت های بیشتری اضافه کنید شانس اینکه خواننده از نقاط ضعف خود بی خبر بماند را افزایش داده اید و این باعث می شود او به دنبال اصلاح آنها نرود.
مثلا با اضافه کردن de esser تشخیص و اصلاح سیبیلانس برای خواننده سخت می شود.
یا با اضافه کردن فیلتر های بالاگذر تشخیص پاپینگ وبا اضافه کردن کمپرسور شنیدن تغییر لول دشوار می گردد.
به هرحال خوانندگان خوب و مستعدی که می توانند این ضعف های خود را تشخیص داده و اصلاحشان کنند بهتر است از کمترین افکت در هنگام ضبط استفاده کنند. اما در روبرو شدن با خوانندگان ضعیف تر بهتر است با آزمون و خطا در یابید که با افکت ها چگونه صدایشان را بهبود ببخشید.
امید است که از این ۱۰ قسمت استفاده کافی را برده باشید. منتظر مقالات بعدی صدابرداران باشید.
منبع : ehomerecordingstudio.com
ترجمه : میثم موخر
گردآوری : صدابرداران
